Εφ’όρου ζωής λιτότητα επιβάΛλει η Γερμανία!

Η προηγούμενη Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου ήταν μια ημέρα ιδιαίτερα συμβολική, γιατί τέσσερις διαφορετικές, ή σχεδόν διαφορετικές, εξελίξεις που διαδραματίστηκαν ταυτόχρονα στην Ευρωπαϊκή Ένωση βοήθησαν με μία σχεδόν κίνηση να συντεθεί το παζλ της οικονομικής και πολιτικής κρίσης που ταλανίζει τη Γηραιά Ήπειρο.Η πρώτη σκηνή εξελίχθηκε στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το θέμα που εξετάστηκε στη συνεδρίασή της αφορούσε την αυστηροποίηση των ποινών για όποιες χώρες παραβιάζουν τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας, δηλαδή το δημοσιονομικό έλλειμμα να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος να είναι μικρότερο του 60% του ΑΕΠ. Η γερμανική πατρότητα της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας έγινε σαφής, για πολλοστή φορά, με αφορμή επιστολή που έστειλε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στους ομολόγους του την Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου, όπου υπογράμμιζε την ανάγκη αλλαγής των ισχύοντων κανόνων και θέσπισης νέων αυστηρότερων.
Με βάση τις συζητήσεις που έγιναν τόσο στο συμβούλιο υπουργών Οικονομικών τη Δευτέρα όσο και στην Επιτροπή δύο ημέρες αργότερα, η τελική πρόταση περιλαμβάνει την επιβολή προστίμου που
αντιστοιχεί στο 0,2% του ΑΕΠ σε όποια χώρα αρνείται να συμμορφωθεί με τις συστάσεις της για μείωση του ελλείμματος και τους χρέους.
Περιλαμβάνει, επίσης, και τη στέρηση του δικαιώματος ψήφου από τα συμβούλια υπουργών γι’ αυτές τις χώρες, σε μια προσπάθεια μετατροπής τους σε χώρες-παρίες, που θα συγκροτούν μια δεύτερη ταχύτητα στο εσωτερικό της Ευρωζώνης. Η διαδικασία, δε, επιβολής τους προβλέπει την αυτόματη εφαρμογή των παραπάνω εξοντωτικών όρων και την άρση τους μόνο εκ των υστέρων με τη βοήθεια ειδικών πλειοψηφιών! Μαζί με τα παραπάνω, η Επιτροπή εισηγήθηκε τον τακτικό έλεγχο της ανταγωνιστικότητας κάθε χώρας-μέλους της Ευρωζώνης και την τιμωρία όποιας χώρας δεν συμμορφώνεται με τις οδηγίες. Το πρόστιμο, μάλιστα, θα ανέρχεται στο 0,1% του ΑΕΠ.

Μηχανισμός… λιτότητας

Πρόκειται για αποφάσεις οι οποίες αλλάζουν άρδην τις αρχές λειτουργίας και συγκρότησης της ΕΕ και της Ευρωζώνης, που μετατρέπονται σε θεματοφύλακα της πιο άγριας λιτότητας και μηχανισμό εξαθλίωσης χιλιάδων εργατών, υπαλλήλων και συνταξιούχων από τη μια άκρη της Γηραιάς Ηπείρου έως την άλλη. Καταρχάς οι Γερμανοί, με τον αυτόματο μηχανισμό των ποινών, καταργούν ακόμη και οποιαδήποτε διαδικασία ακρόασης και εξέτασης κάθε μεμονωμένης περίπτωσης.
Ας αναλογιστούμε τι μεγέθους οπισθοδρόμηση θα σηματοδοτούσε ένα τέτοιο μέτρο αν εφαρμοζόταν στην απόδοση δικαιοσύνης! Επί του περιεχομένου τους, τα μέτρα αυτά θα επιβάλουν λιτότητα στο διηνεκές προσφέροντας ταυτόχρονα στις κυβερνήσεις το τέλειο άλλοθι. Αρκεί να φανταστούμε τα κροκοδείλια δάκρυα των κυβερνήσεων κάθε φορά που θα δικαιολογούν το «πάγωμα» ή τη μείωση των μισθών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, επικαλούμενες τυχόν πρόστιμα από την ΕΕ, που θα έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο δημοσιονομικό Νταχάου.
Αν για το μέγεθος του ελλείμματος και του χρέους, δηλαδή για το ύψος των δημόσιων δαπανών και κατ’ επέκταση των χρηματοδοτήσεων στην παιδεία και την υγεία, για παράδειγμα, αποφασίζει το Βερολίνο –κάτι που δεν συνέβαινε ούτε επί ναζιστικής Γερμανίας–, τότε ποιο θα είναι το διακύβευμα της πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ελλάδα και όλες τις άλλες χώρες;
Το ερώτημα όμως ισχύει πολύ περισσότερο για την Ελλάδα, καθώς εδώ και όχι στην Αυστρία εκφράζονται τα σοβαρότερα όχι μόνο δημοσιονομικά, αλλά και διαρθρωτικά προβλήματα. Και το αστείο είναι ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπως μας δήλωσε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στο πλαίσιο συζήτησής του με δημοσιογράφους στο Μέγαρο Μαξίμου με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου στην εξουσία, συμφωνεί με αυτή την αλλαγή.
Έτσι όμως οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα θα οδηγηθούν στην εξαθλίωση. Ταυτόχρονα, η Γερμανία απενοχοποιείται για τις τεράστιες, σχεδόν αποκλειστικές, ευθύνες που φέρει για την αποσάθρωση του ούτως ή άλλως ισχνού παραγωγικού ιστού της Ελλάδας, που οδήγησε στις τρέχουσες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές αδυναμίες.

Δημοσιονομική πειθαρχία

Από την άλλη, πετάει στα σύννεφα όποιος υποστηρίζει ότι είναι πράγματι δυνατό τόσο σοβαρά προβλήματα όπως η ανταγωνιστικότητα ή οι δημοσιονομικές ανισορροπίες να λυθούν με… πρόστιμα! Πιστεύει, αλήθεια, ο υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, που παρέστη στη συνεδρίαση των υπουργών και συμφώνησε σε αυτή την πρόταση, ότι τα ελλείμματα της Ελλάδας μέχρι σήμερα οφείλονται στο ότι το Βερολίνο δεν μας τράβαγε αρκετά το αφτί; Η Γερμανία, από τη μεριά της, πολύ καλά πράττει και πιέζει να μετατραπεί η Ευρωζώνη σε στρατόπεδο δημοσιονομικής πειθαρχίας, καθώς μόνο έτσι μπορεί να θωρακίσει τον ηγεμονικό της ρόλο και να διαιωνίσει τα εμπορικά πλεονάσματά της. Η Ελλάδα όμως τι έχει να κερδίσει από το νέο αυστηρότερο πλαίσιο, πέρα από το να δει τις χρηματοδοτήσεις της από την ΕΕ να μειώνονται κάθετα;
Το ίδιο ισχύει και για μια σειρά άλλες χώρες που συμφώνησαν με τις γερμανικές προτάσεις, όπως η Ιρλανδία, που αποτελεί το δεύτερο κομμάτι του παζλ. Η Ιρλανδία αποτελεί κραυγαλέο παράδειγμα των αντιθέσεων που έχουν συσσωρευτεί στην ΕΕ όσο διαρκεί η κρίση.
Προς επίρρωση, το γεγονός ότι την ημέρα που στις Βρυξέλλες ο Ιρλανδός επίτροπος συγκατάνευε στην αυστηροποίηση του πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας, την ίδια εκείνη ημέρα η κυβέρνησή του ανακοίνωνε την απόφασή της να καταβάλει κάθε αναγκαίο τίμημα για να σωθούν οι κλυδωνιζόμενες τράπεζές της, που επί χρόνια κολυμπούσαν στην κερδοσκοπία. Και όταν μιλάμε για τίμημα, δεν εννοούμε για φραγκοδίφραγκα. Εννοούμε ένα ποσό που με βάση τις νέες ανακοινώσεις θα φτάσει το ένα τρίτο του ΑΕΠ! Ως αποτέλεσμα, το έλλειμμα φέτος θα ξεπεράσει το 32% του ΑΕΠ! Και τι θα κάνει η κυβέρνηση για να ακολουθήσει τις γερμανικές οδηγίες;
Θα επιβάλει νέα μέτρα λιτότητας! Η Ιρλανδία μπορεί να αποτελεί την πιο ακραία περίπτωση που φαίνεται πεντακάθαρα ότι η λιτότητα επιβάλλεται για χάρη των τραπεζών, δεν είναι όμως και το μοναδικό. Και στην Ελλάδα ακόμη, των χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων, η δημοσιονομική κατάσταση θα ήταν πολύ καλύτερη αν οι τράπεζες δεν είχαν εξαιρεθεί από τον κανόνα της κατάργησης παροχών και επιδοτήσεων, εξασφαλίζοντας από τη σημερινή και την προηγούμενη κυβέρνηση 78 δις ευρώ!

Κοινωνικό αδιέξοδο

Στην πραγματικότητα, το μοναδικό αποτέλεσμα που θα έχει η πολιτική λιτότητας που επιβάλλεται στην Ευρώπη δεν θα είναι η ισχυροποίηση της καθεμίας από αυτές τις χώρες, όπως διατείνεται το Βερολίνο και οι κυβερνήσεις, αλλά η βύθισή τους σε ένα τέλμα λιτότητας και η ακόμη μεγαλύτερη αμφισβήτησή τους από τις αγορές. Αρκεί μια ματιά στην Ισπανία που, ειρήσθω εν παρόδω, διέθετε το απαραίτητο πολιτικό σθένος να συνταχθεί με τη Γαλλία και την Ιταλία στο άτυπο και χαμηλών φιλοδοξιών μέτωπο που συγκρότησαν ενάντια στις γερμανικές προτάσεις.
Η Ισπανία λοιπόν, αποτελώντας το τρίτο κομμάτι του παζλ, την προηγούμενη Πέμπτη είδε την πιστοληπτική της ικανότητα να υποβαθμίζεται από τον οίκο Moody’s κατά μία μονάδα. Μέχρι εδώ τίποτε το ασυνήθιστο για την περίοδο που ζούμε. Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως με την αιτιολόγηση. Αναφέρει συγκεκριμένα στο δελτίο του ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, εξηγώντας την απόφασή του: «Τα επόμενα χρόνια η ισπανική οικονομία είναι πιθανό να αναπτύσσεται περίπου κατά 1% ετησίως». Με την υποβάθμιση της θέσης της, δηλαδή, η Ισπανία πλήρωσε τους προβλεπόμενους αναιμικούς ρυθμούς μεγέθυνσης και κατ’ επέκταση την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει η κυβέρνηση του Θαπατέρο.
Γιατί, η απώτερη αιτία της στασιμότητας είναι οι άγριες περικοπές δαπανών και μισθών, η πολιτική δηλαδή που ζητά η Γερμανία να εφαρμόζεται με ακόμη μεγαλύτερη συνέπεια και αυστηρότητα σε όλη την Ευρωζώνη και ήδη αποτελεί τον κανόνα, σε τέτοιο βαθμό ώστε να απειλείται άμεσα η κυβερνητική σταθερότητα σε μια σειρά από χώρες.
Όλες μα όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, από τη Γερμανία και τη Γαλλία, μέχρι την Αγγλία και την Ισπανία, τρίζουν υπό το βάρος της λαϊκής αγανάκτησης, που κορυφώνεται καθώς γίνεται εμφανές ότι το ειδικό καθεστώς λιτότητας και περικοπών που επιβλήθηκε παγιοποιείται απειλώντας το επίπεδο ζωής και κάθε κοινωνική κατάκτηση. Οι μαζικές διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου σε όλες τις πόλεις της Ισπανίας, σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και στις Βρυξέλλες, συνθέτοντας το τέταρτο και πιο φωτεινό κομμάτι του παζλ, αποτελούν απάντηση στην κοινωνική λαίλαπα, που δυστυχώς όμως, μέχρι στιγμής, υπολείπεται σημαντικά των περιστάσεων.

ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ 
Επίκαιρα